Khi đang lướt web để tìm kiếm một thông tin quan trọng hay truy cập vào một sản phẩm yêu thích, bạn đột nhiên bị chặn lại bởi một trang trắng với dòng chữ “404 Not Found”. Liệu trang web có bị sập không? Máy tính của bạn có vấn đề gì chăng? Hay thông tin bạn cần tìm đã biến mất vĩnh viễn?
Bài viết này từ Fastbyte sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện và dễ hiểu nhất về lỗi 404 Not Found là gì, phân tích các nguyên nhân gây nên lỗi 404, và quan trọng nhất là hướng dẫn những giải pháp khắc phục lỗi cụ thể, hiệu quả cho dù bạn là người dùng thông thường hay đang quản trị một website.
404 Not Found là gì?
Lỗi 404 Not Found là mã trạng thái HTTP báo hiệu rằng máy chủ web không thể tìm thấy trang hoặc tài nguyên mà người dùng yêu cầu. Điều này xảy ra khi URL bị sai, trang đã bị xóa hoặc tài nguyên không còn tồn tại trên máy chủ.
Khi lỗi 404 Not Found xuất hiện, trình duyệt sẽ hiển thị thông báo cho người dùng biết rằng trang họ muốn truy cập không thể tìm thấy, dẫn đến trải nghiệm gián đoạn và có thể ảnh hưởng đến SEO của website.
5 Nguyên nhân phổ biến gây ra lỗi 404 Not Found
Lỗi 404 Not Found không tự nhiên xuất hiện. Luôn có những nguyên nhân cụ thể dẫn đến tình trạng này. Việc hiểu rõ các nguyên nhân giúp chúng ta tìm ra cách khắc phục nhanh chóng và hiệu quả hơn. Dưới đây là 5 lý do phổ biến nhất.
URL bị gõ sai
Đây là nguyên nhân đơn giản và thường gặp nhất, xuất phát từ phía người dùng. Chỉ một lỗi chính tả nhỏ, một dấu gạch ngang (-) bị gõ nhầm thành dấu gạch dưới (_), hoặc thiếu một ký tự trong đường dẫn cũng đủ để trình duyệt không thể tìm thấy trang.
- Ví dụ: Thay vì gõ
fastbyte.vn/404-not-found-la-gi/, người dùng có thể gõ nhầm thànhfastbyte.vn/blog/cah-sua-loi-404.
URL đã thay đổi hoặc bị xóa
Đây là nguyên nhân từ phía người quản trị website. Vì một lý do nào đó, họ đã thực hiện một trong các hành động sau:
- Xóa bài viết, sản phẩm, hoặc trang: Nội dung có thể đã cũ, không còn phù hợp, hoặc sản phẩm đã ngừng kinh doanh. Khi trang bị xóa, URL cũ sẽ trở thành một liên kết chết.
- Thay đổi cấu trúc đường dẫn (permalink): Để tối ưu SEO tốt hơn, quản trị viên có thể thay đổi cấu trúc URL từ
fastbyte.vn/p=123thànhfastbyte.vn/huong-dan/loi-404-la-gi. Nếu không thực hiện chuyển hướng (redirect) từ URL cũ sang URL mới, tất cả các liên kết cũ sẽ dẫn đến trang 404 Not Found.
Liên kết gãy (Broken Link)
Liên kết gãy xảy ra khi một trang web (trang A) đặt một liên kết trỏ đến một trang khác (trang B), nhưng trang B không còn tồn tại vì một trong các lý do kể trên.
- Liên kết nội bộ gãy: Các liên kết nằm trong chính website của bạn, ví dụ một bài viết trỏ đến một bài viết liên quan khác đã bị xóa.
- Liên kết bên ngoài gãy (Backlink): Một website khác trỏ liên kết về website của bạn, nhưng trang đích của liên kết đó đã bị bạn thay đổi hoặc xóa.
Vấn đề về bộ nhớ đệm (Cache)
Trình duyệt web thường lưu lại một bản sao của các trang bạn đã truy cập vào bộ nhớ đệm để tăng tốc độ tải trong những lần sau. Đôi khi, trình duyệt có thể đã lưu một trang mà sau đó trang này đã bị xóa hoặc di chuyển. Khi bạn cố gắng truy cập lại, trình duyệt sẽ cố gắng tải phiên bản từ bộ nhớ đệm và hiển thị lỗi 404 Not Found vì không thể kết nối đến trang gốc.
Lỗi cấu hình máy chủ
Đây là một nguyên nhân mang tính kỹ thuật hơn. Các tệp cấu hình trên máy chủ, đặc biệt là tệp .htaccess trên các máy chủ Apache, có vai trò điều khiển cách các URL được xử lý. Nếu có một quy tắc viết lại URL (RewriteRule) bị cấu hình sai trong tệp này, máy chủ có thể diễn giải sai yêu cầu của người dùng và trả về lỗi 404 Not Found ngay cả khi trang đó thực sự tồn tại.
Lỗi 404 Not Found ảnh hưởng đến SEO và trải nghiệm người dùng như thế nào?
Một vài lỗi 404 Not Found là điều bình thường và không phải là thảm họa. Tuy nhiên, nếu website của bạn có quá nhiều trang bị lỗi này, những tác động tiêu cực sẽ bắt đầu xuất hiện, ảnh hưởng trực tiếp đến cả người dùng và thứ hạng trên công cụ tìm kiếm.
Với trải nghiệm người dùng
Đây là tác động rõ ràng nhất. Người dùng truy cập website của bạn với một mục tiêu cụ thể: tìm kiếm thông tin, mua một sản phẩm, hoặc sử dụng một dịch vụ. Khi họ nhấp vào một liên kết và bị dẫn đến một ngõ cụt (404 Not Found), trải nghiệm của họ sẽ ngay lập tức trở nên tiêu cực.
- Gây thất vọng và gián đoạn: Người dùng không tìm thấy thứ họ cần.
- Giảm sự tin tưởng: Một website có quá nhiều liên kết hỏng sẽ trông thiếu chuyên nghiệp và không được bảo trì cẩn thận.
- Khiến người dùng rời bỏ: Thay vì cố gắng tìm kiếm trên trang của bạn, khả năng cao là họ sẽ nhấn nút “Back” và chọn một kết quả khác từ Google.
Với SEO (Tối ưu hóa công cụ tìm kiếm)
Các công cụ tìm kiếm như Google luôn ưu tiên những website mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng. Do đó, một lượng lớn lỗi 404 Not Found sẽ gửi những tín hiệu xấu và ảnh hưởng đến nỗ lực SEO của bạn.
Tăng tỷ lệ thoát (Bounce Rate)
Khi người dùng vào trang của bạn từ kết quả tìm kiếm và ngay lập tức thoát ra vì gặp lỗi 404 Not Found, Google sẽ ghi nhận đây là một phiên truy cập không thành công. Tỷ lệ thoát cao là một tín hiệu cho thấy nội dung của bạn không đáp ứng được nhu cầu người dùng, từ đó có thể làm giảm thứ hạng.
Lãng phí ngân sách thu thập dữ liệu (Crawl Budget)
Googlebot (bọ tìm kiếm của Google) có một ngân sách thu thập dữ liệu giới hạn cho mỗi website. Điều này có nghĩa là Googlebot chỉ dành một lượng tài nguyên và thời gian nhất định để quét và lập chỉ mục các trang trên website của bạn.
Nếu Googlebot liên tục phải truy cập vào các URL bị lỗi 404 Not Found, ngân sách này sẽ bị lãng phí vào những trang vô giá trị, làm chậm quá trình lập chỉ mục cho các nội dung mới và quan trọng của bạn.
Làm mất giá trị từ các liên kết trỏ về (Backlinks)
Backlink từ các trang web uy tín là một trong những yếu tố xếp hạng quan trọng nhất. Nếu một website uy tín đặt backlink trỏ về một trang trên website của bạn, nhưng trang đó lại trả về lỗi 404 Not Found, toàn bộ “sức mạnh SEO” (còn gọi là Link Juice) từ backlink đó sẽ bị mất đi. Bạn đã lãng phí một cơ hội vàng để cải thiện thứ hạng.
Cách kiểm tra và phát hiện lỗi 404 Not Found trên website
Để khắc phục lỗi 404 Not Found, trước tiên bạn phải tìm ra chúng. Việc kiểm tra thủ công từng liên kết trên một website lớn là điều không thể. May mắn thay, có những công cụ mạnh mẽ giúp bạn thực hiện việc này một cách tự động và hiệu quả.
Sử dụng Google Search Console
Đây là công cụ miễn phí và quan trọng nhất mà mọi chủ website cần phải sử dụng. Google Search Console cung cấp dữ liệu trực tiếp về cách Google nhìn nhận website của bạn, bao gồm cả các báo cáo về lỗi.
Các bước để tìm lỗi 404 Not Found trong Google Search Console:
- Đăng nhập vào tài khoản Google Search Console của bạn.
- Chọn website bạn muốn kiểm tra.
- Trong thanh menu bên trái, điều hướng đến mục Lập chỉ mục (Indexing) > Trang (Pages).
- Cuộn xuống phần Lý do trang không được lập chỉ mục (Why pages aren’t indexed).
- Tìm và nhấp vào báo cáo có tên Không tìm thấy (404 Not Found).
Tại đây, Google sẽ liệt kê tất cả các URL trên website của bạn mà Googlebot đã cố gắng truy cập nhưng nhận về lỗi 404 Not Found.
Sử dụng các công cụ Crawl Website
Các công cụ chuyên dụng cho việc quét (crawl) website hoạt động tương tự như Googlebot. Chúng sẽ đi theo mọi liên kết trên trang của bạn để tìm ra các vấn đề kỹ thuật.
- Screaming Frog SEO Spider: Đây là một công cụ cực kỳ mạnh mẽ cho máy tính để bàn. Phiên bản miễn phí cho phép bạn quét tối đa 500 URL. Công cụ này sẽ cung cấp một báo cáo chi tiết về tất cả các mã trạng thái, giúp bạn dễ dàng lọc ra các liên kết trả về lỗi 404.
- Ahrefs Site Audit / Semrush Site Audit: Nếu bạn đang sử dụng các bộ công cụ SEO trả phí như Ahrefs hoặc Semrush, tính năng Site Audit của chúng là một lựa chọn tuyệt vời. Chúng không chỉ phát hiện lỗi 404 Not Found mà còn chỉ ra trang nào chứa các liên kết gãy đó, giúp bạn sửa chữa nhanh hơn.
Sử dụng các công cụ kiểm tra Broken Link trực tuyến
Đối với các website nhỏ hoặc để kiểm tra nhanh, bạn có thể sử dụng các công cụ trực tuyến miễn phí như Dr. Link Check hay BrokenLinkCheck.com. Bạn chỉ cần nhập địa chỉ website, công cụ sẽ quét và trả về một danh sách các liên kết bị hỏng.
Hướng dẫn cách khắc phục lỗi 404 Not Found Not Found Dành cho người dùng truy cập website
Nếu bạn vô tình gặp phải trang 404 Not Found, đừng vội nản lòng. Hãy thử các bước đơn giản sau đây trước khi từ bỏ.
Tải lại trang (F5/Ctrl+R)
Đôi khi lỗi chỉ là tạm thời do trình duyệt không kết nối được với máy chủ. Một cú nhấn F5 (hoặc Ctrl+R trên Windows, Cmd+R trên Mac) có thể giải quyết vấn đề ngay lập tức.
Kiểm tra lại địa chỉ URL
Hãy nhìn kỹ thanh địa chỉ. Bạn có gõ sai tên miền không? Có lỗi chính tả nào trong đường dẫn không? Hãy sửa lại cho chính xác và thử lại.
Xóa bộ nhớ đệm và cookies của trình duyệt
Như đã đề cập, trình duyệt có thể đang hiển thị một phiên bản lỗi thời của trang. Việc xóa cache và cookies sẽ buộc trình duyệt phải tải phiên bản mới nhất từ máy chủ.
Sử dụng chức năng tìm kiếm của website
Hầu hết các website đều có thanh tìm kiếm. Thay vì cố gắng truy cập URL trực tiếp, hãy quay lại trang chủ và sử dụng thanh tìm kiếm với từ khóa liên quan đến nội dung bạn cần. Đây là cách hiệu quả để tìm ra trang đó nếu URL đã bị thay đổi.
Dành cho quản trị viên website (Webmaster/SEOer)
Với tư cách là người chịu trách nhiệm cho “sức khỏe” của website, bạn có những giải pháp mạnh mẽ hơn để xử lý triệt để lỗi 404 Not Found.
Chuyển hướng 301 (301 Redirect)
Đây là giải pháp quan trọng và hiệu quả nhất. Chuyển hướng 301 là một lệnh vĩnh viễn báo cho cả trình duyệt và công cụ tìm kiếm rằng một trang đã được chuyển đến một địa chỉ mới. Khi bạn xóa một trang hoặc thay đổi URL của trang đó, hãy thiết lập chuyển hướng 301 từ URL cũ đến một URL mới có nội dung liên quan nhất.
Lợi ích: Giữ chân người dùng (họ sẽ được tự động đưa đến trang mới), và quan trọng hơn là bảo toàn gần như toàn bộ sức mạnh SEO từ các backlink trỏ đến URL cũ.
Sửa các liên kết gãy
Sử dụng danh sách URL lỗi từ Google Search Console hoặc các công cụ crawl, hãy rà soát lại website của bạn. Tìm các bài viết, trang sản phẩm đang chứa liên kết nội bộ trỏ đến các trang 404 Not Found và cập nhật lại chúng bằng đường dẫn đúng hoặc gỡ bỏ liên kết.
Khôi phục hoặc tạo lại nội dung
Nếu bạn phát hiện một URL bị lỗi 404 Not Found nhưng lại nhận được nhiều lưu lượng truy cập hoặc có nhiều backlink chất lượng trỏ về, hãy cân nhắc việc khôi phục lại trang đó. Nếu không thể khôi phục, hãy tạo một nội dung mới, phù hợp và đặt tại đúng URL đó để tận dụng sức mạnh sẵn có.
Tạo trang 404 Not Found tùy chỉnh (Custom 404 Page)
Không phải lúc nào bạn cũng có thể loại bỏ hoàn toàn lỗi 404 Not Found. Vì vậy, hãy biến trang lỗi 404 Not Found nhàm chán thành một công cụ hữu ích. Một trang 404 tùy chỉnh tốt cần có:
- Ngôn ngữ thân thiện: Thông báo cho người dùng một cách lịch sự rằng trang họ tìm không tồn tại.
- Thanh tìm kiếm: Cho phép người dùng tìm kiếm lại thông tin họ cần.
- Các liên kết hữu ích: Điều hướng người dùng về trang chủ, trang blog, hoặc các trang sản phẩm/dịch vụ phổ biến.
- Duy trì thiết kế của thương hiệu: Giúp người dùng biết rằng họ vẫn đang ở trên website của bạn.
Cách phòng tránh lỗi 404 Not Found trong tương lai
“Phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Việc chủ động xây dựng một quy trình làm việc cẩn thận sẽ giúp bạn giảm thiểu đáng kể số lượng lỗi 404 Not Found phát sinh trên website của mình.
- Kiểm tra website định kỳ: Tại Fastbyte, chúng tôi khuyên bạn nên đặt lịch quét toàn bộ website để tìm liên kết gãy ít nhất mỗi tháng một lần. Việc này giúp bạn phát hiện và sửa lỗi sớm trước khi chúng ảnh hưởng đến người dùng và SEO.
- Xây dựng quy trình khi thay đổi URL: Hãy tạo ra một quy tắc bắt buộc: mỗi khi một URL bị thay đổi hoặc một trang bị xóa, phải có một chuyển hướng 301 được thiết lập ngay lập tức. Đừng bao giờ xóa một trang mà không có kế hoạch thay thế hoặc chuyển hướng.
- Theo dõi chặt chẽ báo cáo trên Google Search Console: Hãy biến việc kiểm tra báo cáo lỗi 404 trên Google Search Console thành một thói quen hàng tuần. Công cụ này là nguồn thông tin chính xác nhất về các vấn đề mà Google đang gặp phải trên trang của bạn.
Lỗi 404 Not Found là một phần không thể tránh khỏi của việc vận hành một website. Tuy nhiên, cách bạn đối phó với chúng sẽ thể hiện sự chuyên nghiệp và sự quan tâm của bạn đến trải nghiệm người dùng. Việc hiểu rõ bản chất, chủ động tìm kiếm, khắc phục kịp thời và phòng tránh phát sinh lỗi mới là một yếu tố quan trọng để duy trì một website khỏe mạnh, thân thiện với người dùng và được các công cụ tìm kiếm đánh giá cao.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào hoặc muốn chia sẻ kinh nghiệm xử lý lỗi 404 Not Found của mình, vui lòng để lại bình luận bên dưới. Đội ngũ của Fastbyte luôn sẵn sàng hỗ trợ.